นิติบุคคลคืออะไร เรามาทำความเข้าใจนิติบุคคลประเภทต่างๆกัน

นิติบุคคลคือกลุ่มบุคคลหรือองค์กรที่กฎหมายกำหนดให้เป็นบุคคลอีกประเภทหนึ่งที่ไม่ใช่บุคคลธรรมดา ซึ่งนิติบุคคลจะเกิดขึ้นได้โดยอาศัยอำนาจตามกฎหมาย ดังนั้นนิติบุคคลจะมีสิทธิและหน้าที่ต่างๆตามกฎหมาย เช่น การทำสัญญาต่างๆได้ การเป็นเจ้าของทรัพย์สินต่างๆได้ การเป็นโจทย์หรือจำเลยได้ การเสียภาษีให้ถูกต้องตามกฎหมาย อย่างไรก็ตามสิทธิและหน้าที่บางอย่างนิติบุคคลก็ไม่สามารถทำได้เหมือนกับบุคคลธรรมดา เช่น การจดทะเบียนสมรส เป็นต้น

ในบทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจกันเพิ่มเติมว่านิติบุคคลคืออะไร และมีกี่ประเภท

สารบัญ

1. ประเภทของนิติบุคคล
2. ห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน / ห้างหุ้นส่วนจำกัดคืออะไร
3. บริษัทจำกัด คืออะไร
4. บริษัทมหาชนจำกัด คืออะไร
5. เปรียบเทียบนิติบุคคลแต่ะละประเภทในแง่มุมต่างๆ
6. สรุปนิติบุคคลคืออะไร

ประเภทของนิติบุคคล

ก่อนที่เราจะทำความเข้าใจว่านิติบุคคลคืออะไรนั้น เราควรจะต้องมาเข้าใจก่อนว่านิติบุคคลนั้นมีกี่ประเภท ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้

1. นิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
2. นิติบุคคลตามกฎหมายอื่น

นิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ นั้นมีบัญญัติเอาไว้หลายประเภท เช่น ห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน ห้างหุ้นส่วนจำกัด บริษัทจำกัด มูลนิธิ สมาคม เป็นต้น

ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

นิติบุคคลตามกฎหมายอื่น คือ นิติบุคคลตามกฎหมายอื่นที่ไม่ใช่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เช่น พระราชบัญญัติมหาชนจำกัด พระราชบัญญัติสหกรณ์ เป็นต้น

ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ : พระราชบัญญัติมหาชนจำกัด

ในบทความนี้เราจะขออธิบายนิติบุคคลหลักๆดังนี้ ห้างหุ้นส่วนสามัญ ห้างหุ้นส่วนจำกัด บริษัทจำกัด บริษัทมหาชนจำกัด เพื่อให้ทุกท่านเข้าใจว่านิติบุคคลคืออะไร และนิติบุคคลแต่ละประเภทมีความแตกต่างกันอย่างไร

ห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน / ห้างหุ้นส่วนจำกัด คืออะไร

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ห้างหุ้นส่วนแบ่งได้ออกเป็น 2 ประเภทคือ

1. ห้างหุ้นส่วนสามัญ

• ห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน
• ห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน

สิ่งที่ต้องรู้เกี่ยวกับห้างหุ้นส่วนสามัญมีดังนี้

1. คือสัญญาของบุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปตกลงกระทำกิจการร่วมกัน ด้วยประสงค์จะแบ่งปันกำไรที่สามารถทำมาหาได้
2. ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนต้องรับผิดร่วมกันในตัวหนี้ทั้งหมดของหุ้นส่วนโดยไม่มีจำกัด อันนี้จะเป็นข้อเสียอย่างมากของการเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญเนื่องจากหุ้นส่วนทุกคนจะต้องรับผิดอย่างไม่จำกัด กล่าวคือหากดำเนินธุรกิจไปแล้วมีหนี้สินต่างๆเกิดขึ้นและตัวห้างหุ้นส่วนสามัญไม่มีเงินมาใช้นี้ คุณในฐานะหุ้นส่วนก็จะต้องนำเงินส่วนตัวมาร่มรับผิดชอบใช้หนี้ด้วยอย่างไม่จำกัด
3. ต้องมีหุ้นส่วนตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป
4. ห้างหุ้นส่วนสามัญสามารถแบ่งออกเป็นอีก 2 ประเภทย่อยคือ ห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน (หมายถึงไม่ได้จดทะเบียนกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า) ห้างหุ้นส่วนสามัญประเภทนี้จะมีสถานะเหมือนกับบุคคลธรรมดาดังนั้นรูปแบบในการเสียภาษีจึงเสียตามอัตราก้าวหน้าในรูปแบบบุคคลธรรมดาและไม่ต้องนำส่งงบการเงิน อีกประเภทหนึ่งคือ ห้างหุ้นส่วนสามัญจดทะเบียน (หมายถึงจดทะเบียนกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า) ห้างหุ้นส่วนสามัญประเภทนี้จะมีสถานะเหมือนกับนิติบุคคล ดังนั้นรูปแบบการเสียภาษีจึงต้องเสียภาษีของนิติบุคคล และต้องนำส่งงบการเงินให้ถูกต้องตามกฎหมาย

2. ห้างหุ้นส่วนจำกัด

สิ่งที่ต้องรู้เกี่ยวกับห้างหุ้นส่วนจำกัด มีดังนี้

1. ห้างหุ้นส่วนจำกัด มีสถานะเป็นนิติบุคคล
2. คือสัญญาของบุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปตกลงกระทำกิจการร่วมกัน ด้วยประสงค์จะแบ่งปันกำไรที่สามารถทำมาหาได้
3. หุ้นส่วนจะมีด้วยกันอยู่ 2 ประเภท คือหุ้นส่วนที่ไม่จำกัดความรับผิด และหุ้นส่วนที่จำกัดความรับผิด โดยตัวหุ้นส่วนผู้จัดการจะต้องเป็นหุ้นส่วนที่ไม่จำกัดความรับผิด อันนี้จะเป็นข้อเสียอย่างหนึ่งของการเป็นห้างหุ้นส่วนจำกัดเนื่องจากต้องมีอย่างน้อย 1 คนที่เป็นหุ้นส่วนที่ไม่จำกัดความรับผิด (หุ้นส่วนผู้จัดการ) ซึ่งจะต้องรับผิดอย่างไม่จำกัด กล่าวคือหากดำเนินธุรกิจไปแล้วมีหนี้สินต่างๆเกิดขึ้นและตัวห้างหุ้นส่วนสามัญไม่มีเงินมาใช้นี้ คุณในฐานะหุ้นส่วนที่ไม่จำกัดความรับผิดก็จะต้องนำเงินส่วนตัวมาร่มรับผิดชอบใช้หนี้ด้วยอย่างไม่จำกัด สำหรับหุ้นส่วนที่รับผิดจำกัดจะรับผิดเพียงจำนวนเงินที่ตนรับว่าจะลงทุนในห้างหุ้นส่วนเท่านั้น
4. ต้องมีหุ้นส่วนตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป
5. ห้างหุ้นส่วนจำกัด จะต้องนำส่งงบการเงินตามกฎหมาย
6. ห้างหุ้นส่วนจำกัด จะเสียภาษีในรูปแบบนิติบุคคล

ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ : ภาษีเงินได้นิติบุคคลคืออะไร

บริษัทจำกัด คืออะไร

บริษัทจำกัดนั้น คือบริษัทประเภทซึ่งตั้งขึ้นด้วยแบ่งทุนเป็นหุ้นมีมูลค่าเท่าๆ กัน โดยมีผู้ถือหุ้นต่างรับผิดจำกัดเพียงไม่เกินจำนวนเงินที่ตนยังส่งใช้ไม่ครบมูลค่าของหุ้นที่ตนถือ

สิ่งที่ต้องรู้เกี่ยวกับบริษัทจำกัดมีดังต่อไปนี้

1. บริษัทจำกัดจะมีสถานะเป็นนิติบุคคล
2. ผู้ถือหุ้นจะต้องมีอย่างน้อย 2 คนขึ้นไป มากระทำการร่วมกันด้วยประสงค์จะแบ่งปันกำไรที่สามารถทำมาหาได้
3. ผู้ถือหุ้นทั้งหมดจะเป็นแบบจำกัดความรับผิด (เพียงไม่เกินจำนวนเงินที่ตนยังส่งใช้ไม่ครบมูลค่าของหุ้นที่ตนถือ) อันนี้จะเป็นข้อที่ดีอย่างมากของการจดทะเบียนเป็นบริษัทจำกัด/บริษัทมหาชนจำกัดครับ เพราะหากดำเนินธุรกิจไปแล้วมีหนี้สินต่างๆเกิดขึ้นและตัวบริษัทไม่มีเงินมาใช้นี้ ผู้ถือหุ้นก็ไม่จำเป็นต้องนำเงินส่วนตัวมาชดใช้เนื่องจากรับผิดจำกัด
4. การดำเนินธุรกิจในรูปแบบบริษัทจำกัดจะดูมีความน่าเชื่อถือมากกว่าการดำเนินธุรกิจในรูปแบบห้างหุ้นส่วน
5. บริษัทจำกัดจะต้องนำส่งงบการเงินตามกฎหมาย
6. บริษัทจำกัดจะเสียภาษีในรูปแบบนิติบุคคล

บริษัทมหาชนจำกัด คืออะไร

บริษัทมหาชนจำกัด ถูกกำหนดขึ้นโดยพระราชบัญญัติ บริษัทมหาชนจำกัด พ.ศ. 2535 (ไม่ใช่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์) โดยมีข้อกำหนดให้บริษัทซึ่งดำเนินธุรกิจอยู่แล้ว สามารถนำหุ้นจำนวนหนึ่งของบริษัทออกจำหน่ายให้ประชาชนทั่วไปได้ และประชาชนผู้ซื้อหุ้นจึงเป็นเจ้าของกิจการนั้นตามสัดส่วนของหุ้นที่ถืออยู่ และหุ้นนี้อาจขายให้ผู้อื่นได้ตามราคาหุ้นในแต่ละวันผู้ที่ดำเนินการขายและซื้อหุ้นของบริษัทจำกัด (มหาชน) คือ ตลาดหลักทรัพย์ 

สิ่งที่ต้องรู้เกี่ยวกับบริษัทมหาชนจำกัดมีดังต่อไปนี้

1. บริษัทมหาชนจำกัดจะมีสถานะเป็นนิติบุคคล
2. ผู้ถือหุ้นจะต้องมีอย่างน้อย 15 คนขึ้นไป มากระทำการร่วมกันด้วยประสงค์จะแบ่งปันกำไรที่สามารถทำมาหาได้
3. ผู้ถือหุ้นทั้งหมดจะเป็นแบบจำกัดความรับผิด (เพียงไม่เกินจำนวนเงินที่ตนยังส่งใช้ไม่ครบมูลค่าของหุ้นที่ตนถือ)
4. การดำเนินธุรกิจในรูปแบบบริษัทมหาชนจำกัดจะดูมีความน่าเชื่อถือมากที่สุดในบรรดานิติบุคคลทั้งหมด
5. บริษัทมหาชนจำกัดจะต้องนำส่งงบการเงินตามกฎหมาย
6. บริษัทมหาชนจำกัดจะเสียภาษีในรูปแบบนิติบุคคล

เปรียบเทียบนิติบุคคลแต่ะละประเภทในแง่มุมต่างๆ

ผมได้ทำตารางสรุปเปรียบเทียบนิติบุคคลประเภทต่างๆมาให้เพื่อให้ดูง่ายๆดังนี้นะครับ

ท่านใดตัดสินใจแล้วว่าจะดำเนินธุรกิจในรูปแบบนิติบุคคล ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ : จดทะเบียนนิติบุคคลต้องรู้อะไรก่อนบ้าง

สรุปนิติบุคคลคืออะไร

หลังจากที่ทุกท่านอ่านบทความนี้กันแล้ว ก็น่าจะสรุปได้กันแล้วนะครับว่านิติบุคคลคืออะไร และนิติบุคคลในแต่ละประเภทนั้นมีความแตกต่างกันอย่างไร หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อทุกท่านนะครับ

ช่วยแชร์บทความให้หน่อยครับ